vrijdag 11 december 2015

Al schrijvend stap je in de trein van de taal - over Jacques Lacan


Dat idee van de trein is afkomstig van de Franse filosoof Jacques Lacan, die een belangrijke rol heeft gespeeld in de ontwikkeling van Mindful Analysis. Kort gezegd beweert hij dat de taal het onbewuste is. Dus als je bij het onderbewuste wilt komen, moet je talig aan de slag.

Dat gebeurt zeker als je gaat schrijven. Het is ingewikkelder dan spreken en de structuur is over het algemeen ook anders dan gesproken taal. Je maakt van niets anders gebruik dan van de taal die bestaat. Juist ja, die bestaat op zichzelf, althans dat is wat de structuralisten uit de jaren vijftig en zestig zagen.

De taal bestaat ook zonder ons

Dat klinkt vreemd, maar je kunt je er wel iets bij voorstellen als je spreekt en schrijft. Het ene woord lokt het volgende uit, de ene zin volgt als vanzelf op de andere. Al naar gelang je eigen ontwikkeling en opleiding heb je toegang tot de taal. En wat vaak opvalt in de MA-trajecten is dat het schriftelijk taalgebruik beter wordt naarmate men meer schrijft. Maar dat is stof tot nader onderzoek...

In eerste instantie gaat het er bij dat schrijven om dat mensen inderdaad via de taal bij ervaringen, inzichten en belevingen komen waar ze in het dagelijks leven vaak niet bij stilstaan. En als je bepaalde zaken veronachtzaamt, kan dat problemen opleveren. Zoals menig burnout-ervaringsdeskundige kan beamen. Evenals ieder ander die moeilijke perioden heeft beleefd als gevolg van het niet voldoende aandacht besteden aan bepaalde zaken.

Aandacht, aandacht, aandacht

Want is dat niet waar het allemaal om draait? Om aandacht schenken aan dingen die aandacht behoeven? Daar hebben we mindfulnessgedachte alweer: aandacht, opmerkzaamheid, niet oordelen. Alle scheppen ze ruimte om ook in diepere zin naar jezelf, je relaties en het leven in het algemeen te kunnen kijken.

En of je datgene wat je dan aantreft het onbewuste kunt noemen, doet er niet eens zoveel toe. Niet dat alle literatuur - om over films nog maar te zwijgen - daarover niet interessant is. Er is niets spannender dan die onbekende, bijna sacrale wereld van het onbewuste. Niet in de zin van verdrongen seksuele driften, maar meer als wereld waarin je echt diepere betekenissen, verlangens, wensen en ook verdriet kunt aantreffen. Die vaak leiden tot in eerste instantie onverklaarbaar gedrag, zelfs als je dat zelf vertoont.

Vergeet de concentratie niet

Als je in de trein van de taal stapt en daar geconcentreerd mee aan het werk gaat, wordt er een hoop helder. Althans, als je met belangrijke vragen zit zoals: waarom doe ik wat ik doe? Hoe komt het dat ik nog steeds in die baan zit? Waarom ben ik altijd zo gespannen, jaloers, prikkelbaar, onrustig? Hoe moet ik leven? Wie ben ik?

De boeken van Lacan zijn trouwens zo goed als onleesbaar, het is fijn dat er veel belangstellenden in de trein van zijn taal zijn gesprongen om zijn gedachtengoed toegankelijk te maken.

_____________________________________________________________________________

Mirjam.nu biedt snelle en effectieve e-coaching en internettherapie aan bij persoonlijke issues. Met de Mindful Analysis-methodiek voel je je binnen een paar dagen stukken beter. En alles gaat gewoon via email.

Leg hier direct vrijblijvend je vraag aan haar voor en je ontvangt snel een reactie. 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten